Naar een geboorteverlof voor alle vaders?

Waarom is geboorteverlof voor vaders en mee-ouders zo belangrijk?

Geboorteverlof trekt vaders en mee-ouders direct mee in de dagdagelijkse realiteit van de kindzorg.  Het geeft hen de nodige ruimte om hun oudervaardigheden en een verantwoordelijkheidsgevoel te ontwikkelen.  Ze worden ‘co-ouders’ . De vroege betrokkenheid versterkt de ouder-kindband en heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van het kind. Tevens zorgt het verlof mee voor een grotere gelijkheid tussen mannen en vrouwen binnen het huishouden en op de werkvloer.

Het belang van een goed ontwerp

Een goed geboorteverlof zorgt ervoor dat vaders en mee-ouders voldoende tijd krijgen om co-ouder te worden.  En het zorgt er ook voor dat alle vaders en mee-ouders dit verlof kunnen opnemen.

Het Zweedse ouderschapsverlof is bijvoorbeeld veel beter ontworpen dan het Belgische vaderschaps- en ouderschapsverlof. Het is degelijk vergoed en biedt voldoende tijd: 240 dagen voor elke ouder.  Het is er ook voor elke ouder, ongeacht diens statuut (werkloos, student, zelfstandige, werknemer).

Onze Belgische verloven zijn er niet voor alle vaders. Ze gelden niet voor werkzoekenden of ouders die studeren. Zelfstandigen hebben recht op 10 dagen vaderschapsverlof (vergoed aan 80,82 euro per dag) maar niet op ouderschapsverlof.

Bovendien hebben onze ouderschapsverloven een valkuil door de ongelijkheid tussen moeders en vaders. Ze zorgen voor een stereotiepe rolverdeling tussen mannen en vrouwen. Het goed vergoede moederschapsverlof voor werknemers bijvoorbeeld duurt veel langer dan het vaderschapsverlof en koppelt vrouwen veel sterker aan kinderzorg dan mannen. Doordat het ouderschapsverlof slecht vergoed is en niet flexibel, nemen meer moeders het op dan vaders. Slechts 5,8% van de Belgische vaders nam in de onderzochte periode ouderschapsverlof op binnen de eerste twee jaren na de geboorte van het kind.  Van diegenen die ouderschapsverlof opnamen in 2010 was 75% een vrouw.

Het Femma-voorstel

Een automatisch toegekend geboorteverlof voor alle moeders en vader/mee-ouders.

• Femma is voorstander van een minimum postnataal verlof van twaalf weken voor alle moeders en drie weken vrij te kiezen. Zo komen we tegemoet aan de richtlijn van Unicef dat kinderen tot drie maanden best thuis verzorgd worden. Van die twaalf weken zijn er acht nodig voor het herstel. De overige vier weken zijn dus verplicht zorgverlof.
• Vanuit het principe van gendergelijkheid en het kindperspectief krijgen ook alle vaders en meeouders dit verlof van vier weken.¹ ²  Dit verlof – dat niet gespreid kan genomen worden – gaat in vanaf de geboortedatum.
• Vanuit het principe van zorgsolidariteit is het belangrijk het geboorteverlof degelijk te vergoeden. Het wordt betaald door de overheid en tenminste  vergoed aan 82% van het brutoloon, met een ondergrens voor de laagste inkomens en een plafond voor de hoogste. Ouders die niet aan de criteria voor een inkomensgerelateerde vergoeding voldoen, krijgen een vaste vergoeding.

Lees meer over Femma's voorstellen voor een evenwichtige combinatie van werk en zorg

¹ De CD&V-kamerleden Els Van Hoof, Sonja Becq en Nahima Lanjri dienden daar in 2015 een wetsvoorstel over in.

² Portugal twintig dagen vaderschapsverlof waarvan vijftien dagen verplicht, Italië één dag verplicht, Chili vijf dagen verplicht. ILO, 2014 Maternity and paternity at work: law and practice across the world