Mantelzorg, bewonderenswaardig, maar niet evident

‘Ik heb geen moment getwijfeld om voor mijn vader te gaan zorgen. Hij is pas achtenzestig, te jong om naar een rusthuis te gaan. Maar door COPD, een longaandoening, kan hij niet meer buiten, hij heeft voortdurend zuurstof nodig en ligt vooral in bed. Ik heb twee keer een huishoudelijke hulp voor hem geregeld, die voor hem zou koken, hem zou helpen met aankleden en zo, maar die heeft hij wandelen gestuurd. Mijn vader is nogal een eigenzinnig man… Hij heeft niet veel nodig, zegt hij. Wil vooral dat we niet te veel moeite doen. Maar hij wil wél dat alles op zijn manier gebeurt, ken je dat? Dus ben ik begonnen met eten te brengen. Elke dag reed ik voor het werk langs zijn huis en bracht hem een portie. Kleine moeite, en dan moest hij zichzelf niet vermoeien in de keuken. Gewoon even in de microgolf en klaar. Intussen zijn we drie jaar verder en ga ik elke morgen en elke avond bij hem langs, ook in het weekend. Ik leg zijn medicatie klaar, help hem zich te wassen, ik ruim wat op, neem hem mee naar familiefeestjes, ga met hem naar de dokter en verschillende specialisten in het ziekenhuis, regel zijn financiën. Eigenlijk is het in de loop der jaren gewoon altijd wat meer geworden: als je eenmaal begint met langs te gaan, zie je des te beter wat er allemaal moet gebeuren… Ik had al een fijne relatie met mijn vader en die is alleen nog maar hechter geworden. Niet alleen omdat ik zoveel tijd met hem doorbreng, maar ook omdat ik best wel bij intieme zaken wordt betrokken. Een vergoeding? Daar kom ik niet voor in aanmerking. En eerlijk: ik heb dat ook niet nodig. Ik doe dit voor mijn papa, zijn dankbaarheid is genoeg beloning.’

‘Toen mijn zoon, ons enige kind, na een auto-ongeluk verlamd raakte, stond onze wereld op zijn kop. Toen hij eindelijk, na meer dan een jaar in een revalidatiecentrum, naar huis mocht, was zijn relatie voorbij en was hij helemaal op zichzelf aangewezen. Natuurlijk ben ik voor hem gaan zorgen, ik zou het niet anders willen. Maar makkelijk is het niet altijd, moet ik toegeven. Frans is door het ongeluk veranderd. Niet alleen zijn lichaam is gebroken, zijn gemoed is dat ook. Hij heeft het moeilijk met de breuk met zijn vriendin – ze waren tenslotte al acht jaar samen – en met het feit dat hij niet meer kan werken. Hij werkte in een schrijnwerkerij, maar er is geen werk meer voor hem. Dus naast de zorg voor zijn eten, boodschappen en wat poetsen ben ik er vooral om naar hem te luisteren. Ik ga elke dag langs, in het weekend komt Frans naar huis. Intussen doe ik dit anderhalf jaar en ik voel dat het begint te wegen. Ik werk parttime, ik heb er zogezegd tijd voor. Maar het is fysiek én mentaal toch zwaar. Ik probeer mijn zoon moed in te spreken, maar elke keer lijkt het alsof ik daardoor een stukje van mijn energie afgeef. In het begin deed ik te veel, besef ik nu: ik zag mijn vriendinnen niet meer, omdat ik elk vrij moment bij Frans was. Dat heb ik geleerd: ik moet ook zorgen dat ik zelf nog leuke dingen doe. Het is niet altijd makkelijk, want tijdens een middagje stad met vriendinnen spookt het toch door mijn hoofd dat Frans op dat moment alleen thuis is. Maar die gedachten probeer ik los te laten. Ik moet voor mezelf zorgen om voor hem te kunnen zorgen. Sinds ik dat besef, gaat het beter!’

Dit artikel verscheen eerder in Femma Magazine april 2017