Aan de onderkant ligt de lat altijd hoger

Verhalen uit de buik van de samenleving

Over Kevin, die op school de foto's van zijn bezoek aan de Kalmthoutse Heide toont en zegt dat hij op safari naar Kenia is geweest. Over Elsa, moeder van drie, die van de VDAB te horen krijgt: wij gaan u activeren. Maar ook over congé in Frankrijk en over voor het eerst in uw leven naar de opera gaan.

Targets om te activeren

Een fragment uit het boek...

‘Weet je wat mij zo boos maakt? Ze spreken over ons alsof wij luiaards zijn, dat wij niet willen werken.’
Elsa is helemaal rood aangelopen. Met afgrijzen staart ze naar de persartikels.
‘Of dat we te kieskeurig zijn en onze handen niet willen vuilmaken.’
Haar uitspraken slaan in als een bom. Ze heeft een gevoelige snaar geraakt bij iedereen rond de tafel. De gemoederen raken verhit.
‘Vorig jaar zat de VDAB achter mijn gat aan. Ze wilden mij activeren.’
Ze spreekt dat laatste woord uit met walging in haar stem.
‘Alsof ik de hele dag achterover lig in mijn zetel met drie kleine kinderen. Alsof het een paradijs is om van een uitkering te leven. Maar goed, ik schrijf mij in bij verschillende interimkantoren. Ik zou heel graag werken want met wat ik nu krijg, kom ik niet ver. Ik kreeg een werkaanbieding om te poetsen. Zes maanden, om een zwangerschap te vervangen. Ik dacht: mooi, dat is tenminste beter dan een week hier en een week daar. Maar ik moest daar om zes uur ’s ochtends zijn tot één uur in de namiddag. Ik heb geen moeite met vroeg opstaan, maar ik zeg: “Waar ga ik om vijf uur ’s morgens een opvang voor mijn kinderen vinden?” Weet je wat ze mij antwoordden? “Maar mevrouw, er zijn zoveel mensen met gezinnen die moeten gaan werken.” Dat klopt, maar tijdens normale uren, geef mij om acht uur of half negen, dan kan ik komen. En dan krijg je een stempel dat je niet wilt werken. Bij interimkantoren kreeg ik al de volgende reactie. “Ah, u bent alleenstaande moeder en gaat u dat wel aankunnen?” Ik antwoordde haar: “Natuurlijk mevrouw, wat denkt u, dat ik niet wil werken?” “Het probleem is, mevrouw, dat als de kinderen ziek zijn, u thuis blijft. Dat vinden onze werkgevers heel vervelend.”’
Elsa trilt van woede.
‘Ik zal eens vertellen wat mijn oudste zus heeft gedaan. Als je geen diploma hebt is de enige job die je als vrouw vindt, poetsen. Dat is gewoon zo. Vaak zijn het uren die niet met je gezinsleven te combineren zijn: ’s ochtends vroeg, half vier tot half zeven, en ’s avonds van half zes tot half tien. Mijn zus die heeft dat zo vijftien jaar gedaan. Zij haalde de kinderen van de school, gaf hen eten en kon vertrekken voor haar avondshift. Mijn schoonbroer zorgde dan voor de kinderen.  Dat is toch geen leven. Nu staat ze op invaliditeit. Kapotte rug.’

www.aandeonderkant.be

Het boek vormt het sluitstuk van het project 'Waarheid of Fabel?' dat vooroordelen over mensen in armoede wil ontkrachten. In aansluiting op het boek gaat vanaf 17 oktober - op de Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede - de website www.aandeonderkant.be online, waar per thema achtergrondinformatie te vinden is op basis van onderzoek, met medewerking van o.a. Ides Nicaise (KU Leuven) en Heidi Degerickx (UGent).

Over het boek

'Triestig en hoopgevend tegelijkertijd. Triestig wanneer je de angst, onzekerheid en schaamte voelt. En tegelijkertijd is er die enorme strijdlustigheid en solidariteit. Verhalen die ontroeren en hopelijk diep in onze ziel doen kijken.'
Reinhilde Decleir, actrice en regisseuse.

Aan de onderkant ligt de lat altijd hoger, 2019 - 204 p. - € 19,9 - Mammoet ism ATD Vierde Wereld – verkrijgbaar via www.epo.be