Beeldvorming mannen en vrouwen
Een toekomst waarin we evenwichtig en kwaliteitsvol combineren, waarin onbetaalde zorgarbeid evenzeer gewaardeerd wordt als betaalde arbeid en waarin sprake is van gendergelijkheid, kan alleen als de beeldvorming over vrouwen en mannen vrij is van stereotypen.
Traditionele rolpatronen en opvattingen hebben een invloed op de wijze waarop mannen en vrouwen hun tijd spenderen, het type job ze uitoefenen, het aantal uur ze spenderen aan betaalde of onbetaalde arbeid en de waardering die aan hun tijdsinvestering wordt gegeven. Omdat we zorgen als een ‘vrouwelijke’ kwaliteit beschouwen, verwachten we van vrouwen dat ze hun loopbaan terugschroeven wanneer ze kinderen krijgen. Dit leidt tot een vicieuze cirkel, waarbij vrouwen dus daadwerkelijk minder gaan werken en zo de traditionele rolpatronen versterken.
Al vanaf de geboorte bepalen we het gedrag en de verwachtingen van jongens en meisjes. Onze samenleving is in grote mate gestoeld op de dichotomie jongen-meisje: roos is voor meisjes, blauw is voor jongens. Meisjes dienen braaf te zijn, jongens stoer, jongens zijn goed in wetenschappen, meisjes in zorgen, empathie is iets vrouwelijks, leiderschap is een mannelijke kwaliteit…
Vaak zien we die stereotiepe rolverdeling niet als problematisch omdat we het als ‘natuurlijk’ en normaal beschouwen. We vergeten dat het in feite een gevolg is van gendernormen en waarden binnen een maatschappij. Normen en waarden die veranderlijk zijn over tijd.
De vraag is uiteraard hoe je stereotypen bestrijdt. Femma stelt een en-en-beleid voor. Enerzijds zijn er structurele maatregelen nodig, zoals het verplicht vaderschapsverlof.
Anderzijds dienen we via onderwijs en sensibiliseringsacties mensen bewust te maken van stereotypen. Opvattingen sturen het gedrag van mensen, maar door in te grijpen op het gedrag verander je ook opinies.
Femmavoorstel
- Neem gendergelijkheid/het genderperspectief op in de onderwijsopleiding voor leerkrachten. Leerlingen en studenten moeten gevoelig gemaakt worden voor de uitdagingen op vlak van gender. Good practices vind je in de lessenpakketten van het Rosadoc-project . Ook het Procrustesproject van de K.U.Leuven, de VUB en de UGent biedt scholen en leerkrachten lectuur en instrumenten aan om goed met gender om te gaan.
- Besteed in de eindtermen van het basis-, secundair- en hoger onderwijs aandacht aanroldoorbrekend onderwijs.
- De overheid moet inzetten op sensibiliseringscampagnes, het in de kijker zetten van good practices, en op het zichtbaar maken en cijfermatig vastleggen van veranderde gedragspatronen.
Femma speelt als middenveldorganisatie ook haar rol door het debat rond stereotiepe beeldvorming te voeren, in de media, op straat en in de huiskamer.
Lees ook de andere voorstellen om tot een evenwichtig en kwaliteitsvol combinatiemodel te komen
Gerelateerde artikels
dit artikel verscheen in De Morgen op 19 november 2022
Ilse De Vooght is expert gender en diversiteit en werkt als teamleider Bewegen voor Femma vzw. Riet Ory werkt als adjunct-directeur voor Femma vzw en is auteur van Het is hier geen hotel!
Nemen onze beleidsmakers kinderopvang, onbetaalde zorg en de combinatie werk en gezin ernstig? Wie hierover na het theater over de kinderbijslag van vorige week nog enig vertrouwen behield in onze Vlaamse beleidsmakers, was er zaterdag aan voor de moeite.
Joris viert vandaag zijn eerste vaderdag. Hij blikt terug op de afgelopen maanden met gemengde gevoelens. De geboorte van zijn dochtertje Nina is het beste wat hem ooit overkomen is. Hij voelde meteen dat hij geen seconde met haar wou missen. Joris keek er dan ook enorm naar uit om drie volledige weken geboorteverlof op te nemen. Helaas draaide dit niet uit zoals gehoopt. Zijn werkgever bleek niet dezelfde visie te delen. Hij kreeg te horen dat het ‘team hem onmogelijk kon missen’, en dat ‘een aantal dagen verlof wel zouden volstaan’.